کپسول ازت در مسیر جریان های هیدرولیک قرار گرفته و نقش بسیار مهمی در کارآیی و حفظ قطعات سیستم هیدرولیک دارد. کپسول ازت که در شکل های مختلف ساخته می شود دارای یک محفظه است که در آن دو سیال یکی تراکم پذیر که معمولا نیتروژن است و دیگری تراکم ناپذیر که معمولا روغن است از هم مجزا می شوند. زمانیکه بر اثر ضربه ناشی از پمپ و یا بارهای احتمالی وارده فشار سیال در سیستم هیدرولیک بالا می رود این سیال وارد محفظه سیال مایه کپسول ازت شده و در آنجا ذخیر می شود. بدین ترتیب اولا دیگر قطعات سیستم هیدرولیک بر اثر این ضربه آسیب نمی بینند و دوما این مایع ذخیره شده در فشار بالا آمادگی ایجاد یک سیکل کاری را دارد.
با درک کامل از کارایی کپسول ازت مشخص میشود ساختمان اصلی کپسول ازت باید بر مبنای جداسازی دو سیال تراکم پذیر و تراکم ناپذیر با قابلیت انتقال فشار از یک طرف محفظه به طرف دیگر استوار باشد. بدین منظور ساختمان کپسول ازت معمولا از یک محفظه فولادی به شکل استوانه بسته در دوطرف تشکیل شده است که به عنوان هلدر یا نگه دارنده استفاده میشود. جهت جداسازی دو سیال طراحی های متفاوتی از کپسول ازت وجود دارد که برخی از آنها از پیستون در یک سیلند، برخی از یک دیافراگم و برخی از تیوپ استفاده می کنند. هر یک از طراحی های مختلف کپسول ازت برای صنایع مختلفی مناسب تر بوده و مزایا و معایب خود را دارند.
کپسول ازت در دسته قطعات هیدرولیک-پنوماتیک قرارداشته و در بین قطعات هیدرولیک دارای طول عمر نسبتا بالایی بوده و تعمیرات و جایگزینی آن بسادگی صورت میگیرد. طول عمر متوسط کپسول ازت بین 13 تا 15 سال است که این رقم با توجه به تعداد سیکل کاری، صنعت مصرف کننده و نوع سیال جریان هیدرولیک می تواند متغیر باشد.
منظور از شارژ کپسول ازت ایجاد فشار یا بار مناسب در محفظه سیال تراکم پذیر برای اعمال حداکثر راندمان در مسیر جریان هیدرولیک است. در واقع این فشار سیال تراکم پذیر است که از ورود سیال در شرایط نرمال سیستم هیدرولیک به داخل کپسول ازت جلوگیری کرده و در مواقع ورود یه توان باری اولیه برای ورود سیال یا روغن به مسیر جریان و تحریک سیستم را باعث می شود.
برای شارژ کپسول ازت از نیتروژن استفاده می شود. گاز نیتروژن در طبیعت به وفور یافت می شود و قیمت نسبتا ارزانی نیز دارد. اما این دلیل اصلی استفاده از گاز نیتروژن در کپسول ازت نیست. گاز نیتروژن گازی است خنثی و این بدان معنا است که تحت فشار زیاد و دمای زیاد میلی به احتراق ندارد. این در حالی است که گاز اکسیژن تحت فشار و دمای بالا یعنی شرایطی که کپسول ازت با آن بسیار در سیکل کاری خود مواجه میشود میل به احتراق دارد.
امروزه در بسیاری از ماشین آلات سنگین و راهسازی از کپسول ازت به جای بوستر ترمز برای اعمال فشار در سیستم هیدرولیک ترمز استفاده میشود. اما آنچه کاربری اصلی این قطعه هیدرولیکی- پنوماتیکی است به عنوان تعدیل و تامین کننده فشار روغن و یا مایع هیدرولیک در خطوط جریان سیالات است. برخی از کاربری های کپسول ازت در ماشین آلات صنعتی به قرار زیر است:
همانطور که گفته شد کپسول ازت در طرح ها و با استاندارد های مختلفی تولید می شود که هر یک مناسب با صنایع متفاوتی هستند. کپسول ازت مدل دیافراگمی معمولا حجم های کوچکتری داشته و از 0.32 لیتر ساخته می شود. کپسول ازت در شکل تیوپی رینج بالاتری از حجم را دارا بوده و در صنایع مختلف تا حجم 60 لیتر نیز مورد استفاده قرار میگیرد. برای حجم های بالاتر معمولا در صنایع از آکومولاتورهای پیستونی استفاده میشود که حتی تا 300 لیتر نیز ظرفیت نگهداری دارند. در مورد فشار کاری کپسول ازت بسته به صنعت و خط هیدرولیک که کپسول بر روی آن بسته می شود ظرفیت ها متفاوت است. اما بطور معمول از کپسول ازت در خطوط جزیان هیدرولیک تا فشار حداکثر 330 بار استفاده می شود. البته این بدان معنا نیست که کپسول ازت توان شارژ بیشتر از این فشار را ندارد.
